In het kort

Iedereen heeft vast weleens gehoord van hyperventilatie of heeft het zelf ooit meegemaakt. Het kan voorkomen als de herkenbare hyperventilatieaanval maar ook als de minder duidelijk herkenbare chronische hyperventilatie.

Zo kan het zijn dat je al langdurig klachten ervaart maar nog niet door hebt dat je chronisch hyperventileert.

Chronische hyperventilatie is niet zo indrukwekkend als een acute hyperventilatie aanval, maar kan wel hele hinderlijke reële klachten veroorzaken. Als je chronisch hyperventileert, adem je feitelijk de hele dag verkeerd. We noemen dat ook wel chronisch disfunctioneel ademen. Het adempatroon kan te snel, vaak oppervlakkig of onregelmatig zijn, vaak ook afgewisseld met juist niet goed door ademen. Mensen hebben dat vaak zelf helemaal niet in de gaten, omdat het heel subtiel is en je het nauwelijks kunt zien. De ademhaling is meestal sneller (>12 x per minuut in rust) en “hoger”. Dit wil zeggen dat je vooral hoog met je borstkas ademt, terwijl je normaal vooral met je middenrif/buik ademt. Als je de hele dag verkeerd ademt, dus te snel en te hoog, kun je chronisch hele hinderlijke klachten ervaren.

Hoe kan ik chronische hyperventilatie herkennen?

Chronische hyperventilatie kan tal van klachten geven. Naast klachten die direct met ademen te maken hebben, kunnen ook vele andere klachten ontstaan. Klachten die je waarschijnlijk niet direct zou koppelen aan een verkeerde ademtechniek. De klachten uitten zich bij iedereen anders. Je hoeft daarom zeer zeker niet alle klachten te hebben!

• Benauwdheid, kortademigheid, zuchten, het gevoel niet voldoende lucht binnen te krijgen en niet door te kunnen ademen en/of tussendoor extra ademteugen nodig hebben.
• Steken op de borst, hartkloppingen en/of bandgevoel.
• Duizeligheid, licht in het hoofd en/of zwaar hoofd.
• Trillen, spierkrampen en/of tintelingen.
• Buikpijn.
• Moe, weinig energie, niet lekker in je vel zitten, angstig en/of paniek.
• Vertrouwen in eigen lichaam neemt af en/of slecht slapen.
• Conditie verlies doordat sporten vaak niet meer lukt.
• Je weet meestal niet waar al die vage vervelende klachten vandaan komen en maakt je steeds meer zorgen.

Hoe ontstaat chronisch hyperventileren eigenlijk?

Een goede ademhaling is niet altijd vanzelfsprekend. Sommige aandoeningen of stressoren kunnen ervoor zorgen dat de goede ademtechniek langdurig verstoord raakt. In de meeste gevallen is er een duidelijke oorzaak aan te wijzen. Het is daarom belangrijk bij jezelf na te gaan of je een van bovenstaande zaken herkent en/ of je ergens speciaal van wakker ligt.

• Het kan zijn dat chronische hyperventilatie ontstaat door een onderliggende longziekte zoals astma, COPD, een longembolie (bloedklontjes), maar ook door een longontsteking of hartfalen.
• Ook als de (long/hart)ziekte al behandeld is kan de ademhaling verstoord blijven.
• Soms kan het na een buik- of thoraxoperatie chronische hyperventilatie ontstaan.
• Heel vaak is een (langdurig) stressvolle periode de oorzaak. Je kan hierbij denken aan een scheiding, problemen op werk of met (klein)kinderen of het overlijden van een dierbare.
• Veel mensen die forse klachten van COVID hebben gehad, hebben een verkeerde ademtechniek.

Is chronisch hyperventileren gevaarlijk?

Chronisch hyperventileren zonder onderliggende aandoening is niet gevaarlijk. Het is daarom wel belangrijk om uit te zoeken wat de oorzaak is van het chronisch hyperventileren.

Hoe kan je de klachten verminderen?

Naast het optimaal behandelen van eventuele onderliggende ziektes en/of psychische klachten is het van belang goed te kijken naar je ademtechniek. Een op ademhaling gespecialiseerd fysiotherapeut kan u leren om anders te ademen door u te laten voelen en zien hoe u goed en verkeerd ademt. Daarna zal je zelf dagelijks moeten oefenen.

De kliniek voor ademtechniek leert je weer de juiste ademtechniek in 4 stappen. Zodra je weer controle hebt over de juiste ademtechniek zal de chronische hyperventilatie verdwijnen en de bijkomende klachten verminderen.

‍